DNB start een consultatieronde over standaarden m.b.t. toezicht op retail betalingsverkeersystemen. Dit is geïnspireerd op internationaal denkwerk naar de Core Principles voor Systemically Important Payment Systems. In dat document staan richtlijnen geformuleerd voor 'systeemkritische' betaalsystemen.
Systeemkritische betalingssystemen zijn betaalsystemen die binnen het nationale of zelfs internationale financiële systeem verstoringen kan veroorzaken of schokken kan verspreiden. De belangrijkste factoren in dit verband betreffen de waarde en de aard van de betalingen die door het systeem worden verwerkt. Een systeem is waarschijnlijk systeemkritisch indien ten minste één van de volgende criteria geldt:
a) het betreft het enige betalingssysteem in een land, of het is het belangrijkste systeem wat betreft de totale waarde van betalingen;
b) het verwerkt hoofdzakelijk betalingen met een hoge individuele waarde; of
c) het wordt gebruikt voor de afwikkeling van financiële-markttransacties of de afwikkeling van andere betalingssystemen.
De in het ESCB samenwerkende centrale banken vragen zich nu af of ze niet ook voor alle andere betaalsystemen toezicht moeten houden. En het antwoord is ja, zij het een mindere mate van toezicht. Of, in woorden van DNB:
Terwijl systeemkritische betalingssystemen aan alle tien Core Principles dienen te voldoen, neemt het Eurosysteem het standpunt in dat zes daarvan tevens voor bepaalde soorten betalingssystemen voor retailbetalingen in euro zouden moeten gelden, ook indien deze niet systeemkritisch zijn. Dergelijke systemen voor retailbetalingen zouden moeten voldoen aan Core Principles I (juridische basis), II (inzicht in financiële risico’s), VII (veiligheid en operationele betrouwbaarheid), VIII (efficiëntie), IX (toegangscriteria) en X (bestuur). Bovendien zou het uiterst wenselijk zijn als deze systemen voor retailbetalingen Core Principle IV (snelle finale afwikkeling) in acht zouden nemen.
Welaan, we gaan uiteraard het document nog eens goed lezen. En misschien zelfs commentaar geven. Op gehanteerde definities en dergelijke, want op dat vlak rommelt het vaak nog wel eens. Duidelijk is nu wel dat het Eurosysteem expliciet een toezichthoudende rol ambieert. Sprak men vroeger nog over het onduidelijke oversight; nu wordt duidelijk dat de ambitie is om binnen DNB extra toezichtsactiviteiten uit te gaan voeren (zie de posting hieronder over de Munt). De vakterm voor dit soort gedrag (gebiedsuitbreiding zonder duidelijk democratisch mandaat) is 'institutional drift'. Een langzame doch gestage gebiedsuitbreiding, die bij overheidsorganisaties de vorm aanneemt van uitbreiding van takenpakket en rolopvatting.
Het eerste commentaar op deze consultatieronde zou -in lijn met het bovenstaande- zijn:
Zou het nut van het onderscheiden tussen systeemkritische en niet-systeemkritische betalingssystemen kunnen zijn dat er voor de niet-systeemkritische betalingssystemen eigenlijk geen toezicht nodig is (juist omdat ze niet-systeemkritisch zijn)?
Dat is direkt wel zo goedkoop. Ergens zal immers dat toezicht op niet-systeemkritische systemen betaald moeten worden. Zowel door de belastingbetaler (die betaalt de rekening DNB) als door diezelfde belastingbetaler als klant van banken (die de kosten van toezicht moeten lopen en dat zullen doorberekenen).
Wie zich afvraagt wat, naast de immer relevante lage rentestand één van de oorzaken is van de ongetwijfeld nu binnenkort op grote schaal in te voeren tarieven in het betalingsverkeer doet er goed aan zich te realiseren dat de eigen overheid/regelgever hier mede een bijdrage levert door formulering van wensen m.b.t. (niet-systeemkritisch) toezicht, prijsinterventies en maatregelen op produktkenmerkniveau die allen prijsverhogend werken.
